• kształcenie ogólne - odbywa się w szkole,
• kształcenie zawodowe teoretyczne:
- odbywa się w szkole dla wybranych zawodów: obecnie w klasie pierwszej są to mechanik pojazdów samochodowych, sprzedawca, fryzjer, cukiernik, elektryk - są to klasy sprofilowane
– dla pozostałych zawodów, np. ślusarz, piekarz, rolnik itd. - odbywa się na kursach dokształcających poza szkołą np. w Powiatowym Centrum Edukacji Zawodowej w Bytowie
• kształcenie zawodowe praktyczne czyli tzw. praktyczna nauka zawodu odbywa się u pracodawcy, który powinien posiadać do tego odpowiednie kwalifikacje

Informacje o dokształcaniu zawodowym młodocianych pracowników poza szkołą – KURSY

Jeśli uczeń wybierze zawód inny niż nauczany w klasach sprofilowanych, to na dokształcanie zawodowe w swoim zawodzie oddelegowany jest przez szkołę do PCEZ w Bytowie lub w inne miejsce. Kurs finansowany jest przez szkołę, natomiast koszty dojazdu, wyżywienia czy zakwaterowania w internacie pokrywa uczestnik kursu z własnych środków pieniężnych. Uczeń uczestniczy w takim kursie aż trzykrotnie: w pierwszej, drugiej i trzeciej klasie. Kurs w każdym roku trwa 4 tygodnie. Na zajęciach w ośrodku kursowym uczeń otrzymuje oceny, sprawdzana jest jego obecność, oceniane zachowanie. Informacja o postępach kursanta dostarczana jest do szkoły i do pracodawcy.

Naukę zawodu może podjąć młodociany, który:

• ukończył co najmniej ośmioletnią szkołę podstawową;
• przedstawił świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca w wybranym zawodzie nie zagraża jego zdrowiu.

Nauka zawodu trwa 36 miesięcy tzn. 3 lata

Młodociany pracownik zatrudniony w celu nauki zawodu posiada wszystkie prawa wynikające z Kodeksu Pracy, w tym prawo do:
• wynagrodzenia,
• ubezpieczenia społecznego,
• urlopu,
• bezpłatnej opieki lekarskiej,
• wyposażenia w odzież roboczą oraz ochronną.

Wysokość miesięcznego wynagrodzenia ucznia jest zróżnicowana i w zależności od roku nauki wynosi:

• I rok nauki niemniej niż 8%
• II rok nauki niemniej niż 9%
• III rok nauki niemniej niż 10%
• przyuczenie do wykonywania określonej pracy - 7%
przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale (ogłaszanego przez GUS).

Podane stawki obowiązują od 1 września 2025.

Podstawowym aktem prawnym regulującym sprawy zatrudniania pracowników młodocianych jest ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. zwana Kodeksem pracy, zawierająca Dział IX w całości poświęcony kwestiom młodocianych pracowników.

Nauka zawodu (zatrudnienie młodocianego pracownika) następuje przez podpisanie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Umowę taką, jeśli pracodawca jest zrzeszonym rzemieślnikiem, sporządza Cech Rzemiosł Różnych lub w innym przypadku- sam pracodawca. Uczeń zobowiązany jest dostarczyć tą umowę do szkoly do sekretariatu w terminie najpóźniej do końca września. Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego powinna określać w szczególności:
1. rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy),
2. czas trwania i miejsce odbywania przygotowania zawodowego,
3. sposób dokształcania teoretycznego,
4. wysokość wynagrodzenia.

Czas pracy młodocianego

Czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę.
Czas pracy młodocianego w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę.
Do czasu pracy młodocianego wlicza się czas nauki w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych, bez względu na to, czy odbywa się ona w godzinach pracy.
Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny, pracodawca jest obowiązany wprowadzić przerwę w pracy trwającą nieprzerwanie 30 minut, wliczaną do czasu pracy.

Urlop wypoczynkowy

Młodociany uzyskuje z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych.
Z upływem roku pracy młodociany uzyskuje prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych. Jednakże w roku kalendarzowym, w którym kończy on 18 lat, ma prawo do urlopu w wymiarze 20 dni roboczych, jeżeli prawo do urlopu uzyskał przed ukończeniem 18 lat.
Młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych. Młodocianemu, który nie nabył prawa do urlopu, pracodawca może/ale nie musi, na jego wniosek, udzielić zaliczkowo urlopu w okresie ferii szkolnych.

Rozwiązanie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego

Rozwiązanie za wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej w celu przygotowania zawodowego dopuszczalne jest tylko w razie:
1. niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, pomimo stosowania wobec niego środków wychowawczych,
2. ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
3. reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego,
4. stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe.

Jeśli z młodocianym zostanie rozwiązana umowa o pracę uczeń ma OBOWIĄZEK dostarczyć swiadectwo pracy do szkoły i najpóźniej w przeciągu 2 tygodni nawiązać nową umowę,, którą również należy dostarczyć do szkoły.

Zakończeniem nauki zawodu (po 3 latach) jest:
- u rzemieślnika egzamin czeladniczy zdawany przed komisją egzaminacyjną Izby Rzemieślniczej,
- u pracodawcy niebędącym rzemieślnikiem egzamin zawodowy zdawany w OKE.
Uzyskane świadectwo czeladnicze jest państwowym dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe uznawanym również poza granicami państwa polskiego.

Informacje o zawodach i egzaminach dostępne są na:

www.egzaminzawodowy.info
https://kwalifikacjewzawodzie.pl/_kwalifikacje/
https://cke.gov.pl/egzamin-zawodowy/
https://pomorskaizba.pl/nauka-zawodu-i-szkolenia/